باید تعداد پرستاران ۳ برابر تعداد پزشکان یا ۲ برابر تعداد تخت های بیمارستانی بوده یا در ازای هر هزار نفر جمعیت، ۳ پرستار وجود داشته باشد   . . . . .   متوسط جهانی نیروی پرستار به تعداد تخت ۵۶/۲ است. در کشور استرالیا، آمریکا و کانادا این رقم حدود ۷/۶ است و حتی در بعضی نقاط به ۷ هم می رسد، اما متاسفانه در کشور ما و در بعضی بیمارستان ها، این نسبت ۵/۰ تا ۷/۰ بوده و همین باعث شده آنطور که شایسته است، خدمات پرستاری به بیماران ارایه نشود   . . . . .    در حال حاضر در کشور ۱۱۲ هزار و ۸۰۰ تخت وجود دارد که با احتساب ۲ پرستار برای هر تخت، باید بیش از ۲۲۰ هزار پرستار شاغل به کار وجود داشته باشد، اما اکنون حدود ۱۴۰ هزار پرستار داریم     . . . . .    در حال حاضر بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا رفته و در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می کنند. به طوری که متوسط حقوق پرستار در ایران که حدود ۵۰۰ هزار تومان است، در همین کشورها، حداقل ۳ تا ۵ میلیون تومان دریافت می کند    . . . . .    کمترین حقوق پرستاران با کمترین میزان تحصیلات در آمریکا، ۵۲ تا ۵۵ هزار دلار در سال است و بالاترین آن ۱۸۶ هزار دلار در سال    . . . . .    بالاترین حقوق پزشک (که متعلق به جراح قلب است) ۶۶۵ هزار دلار در سال بوده و کمترین حقوق پزشک ۱۱۷ هزار دلار در سال. در همان کشورها، حقوق پرستاران نیز حداکثر ۱۸۶ هزار دلار در سال، یعنی به نسبتی حدود ۳ تا ۴ برابر، اما در ایران این اختلاف گاهی به ۴۰۰ برابر می رسد    . . . . .     استانداردهای جهانی نشان می دهد در بخش داخلی و جراحی، هر ۴ تا ۶ بیمار باید یک پرستار داشته باشند (که در کشور ما، هر ۱۲ بیمار یک پرستار دارند)   . . . .    

جهت رویت مابقی این مطلب تحلیلی ٬ میتوانید بر روی کلمهء   ادامه متن  در کادر زیر کلیک فرمائید : 

متن کامل

تفاوت استانداردهای پرستاری درایران با جهان

سلامت مقوله ای است چند بعدی که عوامل مختلفی برآن تاثیرگذار بوده و به نوعی با آن در ارتباط هستند و گاهی نیز تهدیدکننده آن محسوب می شوند...

امروزه در استانداردهای جهانی، نیروی انسانی حرف اول را می زند. امروزه استاندارد تعداد پرستار به بیمار از راه های مختلفی سنجیده می شود. به عنوان مثال گفته شده باید تعداد پرستاران ۳ برابر تعداد پزشکان یا ۲ برابر تعداد تخت های بیمارستانی بوده یا در ازای هر هزار نفر جمعیت، ۳ پرستار وجود داشته باشد.

● کمبود نیروی کار و حقوق

متوسط جهانی نیروی پرستار به تعداد تخت ۵۶/۲ است. در کشور استرالیا، آمریکا و کانادا این رقم حدود ۷/۶ است و حتی در بعضی نقاط به ۷ هم می رسد، اما متاسفانه در کشور ما و در بعضی بیمارستان ها، این نسبت ۵/۰ تا ۷/۰ بوده و همین باعث شده آنطور که شایسته است، خدمات پرستاری به بیماران ارایه نشود.

طی سال های گذشته در ایران در ازای هر ۲ پرستاری که بازنشسته شده یا به هر شکلی از چرخه کار خارج می شدند، یک پرستار وارد سیستم می شده است. همین عامل باعث شده به تدریج نیروی پرستاری کم شود. با پیگیری های انجام شده توسط سازمان نظام پرستاری، اکنون به ازای هر یک خروجی، یک ورودی داریم. به همین دلیل این نسبت به ۹/۰ رسیده که باز هم با استانداردهای جهانی فاصله زیادی وجود دارد.

ازسویی، در حال حاضر در کشور ۱۱۲ هزار و ۸۰۰ تخت وجود دارد که با احتساب ۲ پرستار برای هر تخت، باید بیش از ۲۲۰ هزار پرستار شاغل به کار وجود داشته باشد، اما اکنون حدود ۱۴۰ هزار پرستار داریم که از این تعداد، افراد زیادی نیز شاغل نیستند. علت اصلی آن در درجه اول، حقوق بسیار پایین این قشر است. به طور مثال در دانشگاه تهران در اسفند سال ۸۷ حقوق دریافتی یک پرستار تازه استخدام شده، ۴۷۰ هزار تومان بوده است. در حالی که در سال ۸۸ تا همین زمان، این رقم به ۳۷۰ هزار تومان رسیده است. یعنی همین عامل باعث شد بسیاری از پرستاران تازه استخدام شده، ترک کار کنند.

علاوه بر این که نیروی انسانی در کشور ما تعداد کمی را تشکیل می دهند (که به خاطر سختی کار است)، این میزان حقوق کم هم عامل مهمی شده تا پرستاران ترک کار کرده و به کشورهای دیگری مهاجرت کنند. در حال حاضر بیشتر پرستاران ایرانی به آمریکا، کانادا و استرالیا رفته و در آنجا حقوقی به مراتب بالاتر از ایران دریافت می کنند. به طوری که متوسط حقوق پرستار در ایران که حدود ۵۰۰ هزار تومان است، در همین کشورها، حداقل ۳ تا ۵ میلیون تومان دریافت می کند.

طبق آخرین اطلاعات ماه می ۲۰۱۰، کمترین حقوق پرستاران با کمترین میزان تحصیلات در آمریکا، ۵۲ تا ۵۵ هزار دلار در سال است و بالاترین آن ۱۸۶ هزار دلار در سال.

این نکته را هم باید در نظر داشت که در آن کشورها، میزان تورم بسیار کم است. باید در نظر داشت هزینه آموزش یک پرستار در ایران تا زمان فارغ التحصیلی، حدود ۱۴ تا ۱۵ میلیون تومان است، حال همین فرد که در این کشور برای وی سرمایه گذاری شده، به دلیل مشکلات کاری به کشور دیگری مهاجرت می کند و آنجا شاغل می شود. آنجا قدر پرستاران ایرانی را خوب می دانند، چون هزینه ای برایشان صرف نشده، از طرفی خود پرستاران نیز بسیار راضی بوده و کار خوب و رضایت بخشی ارایه می دهند. درواقع نظر کلی این کشورها نسبت به پرستاران ایرانی بسیار مثبت است.

در حال حاضر، تعداد عضویت در سازمان نظام پرستاری، حدود ۹۰ هزار نفر است که از این تعداد، افرادی بازنشسته هستند و تعدادی هم عضو شده اند تا بتوانند به خارج از کشور بروند. بنابراین اگر متوسط را بگیریم، حدود ۱۲۰ هزار پرستار شاغل در کشور ما هستند و اگر به نسبت تعداد تخت هم بسنجیم، حدود ۱۲۰ هزار پرستار کم داریم.

در کشورهای مختلف بین رشته های کارشناسی، گاهی بالاترین و گاهی دومین حقوق مربوط به پرستاران است که تنها میزان حقوق حقوقدانان یا مهندسان، به ویژه مهندس مکانیک یا حسابرسان از پرستاران بالاتر است. ازسویی، بالاترین حقوق پزشک (که متعلق به جراح قلب است) ۶۶۵ هزار دلار در سال بوده و کمترین حقوق پزشک ۱۱۷ هزار دلار در سال. در همان کشورها، حقوق پرستاران نیز حداکثر ۱۸۶ هزار دلار در سال، یعنی به نسبتی حدود ۳ تا ۴ برابر، اما در ایران این اختلاف گاهی به ۴۰۰ برابر می رسد.

نکته دیگر اینکه حداکثر حقوق پرستار که ۱۸۶ هزار دلار در سال است، نسبت به حداقل حقوق پزشک که ۱۱۷ هزار دلار در سال است، ۸/۰ می شود. یعنی در بعضی از بخش ها گاهی پرستاران حتی بیشتر از پزشکان دریافت می کنند. از طرف دیگر استانداردهای جهانی نشان می دهد در بخش داخلی و جراحی، هر ۴ تا ۶ بیمار باید یک پرستار داشته باشند (که در کشور ما، هر ۱۲ بیمار یک پرستار دارند). در زایشگاه برای هر ۸ مادر و نوزاد، یک پرستار لازم است.

در بخش ICU و CCU، هر ۱ یا ۲ بیمار یک پرستار دارند یا میزان ساعت کار که متوسط جهانی آن ۳۵ ساعت است، رعایت می شود. البته ساعات روزهای تعطیل، بین ۵/۱ تا ۲ برابر یا شب کاری ۵/۱ برابر یا زمان تعطیلات سال نو و اعیاد مهم، همگی ۲ برابر حساب می شود، اما در ایران هیچ تفاوتی میان ساعات کاری روز تعطیل و غیرتعطیل پرستاران وجود ندارد و حقوق پرستاران بسیار کمتر از استانداردهای جهانی است.

نتیجه آن هم چیزی نیست جز اینکه پرستاران آنگونه که شایسته است، نمی توانند خدمات را ارایه دهند. حتی اگر بخواهند براساس وجدان کاری خود عمل کنند، نتیجه آن می شود که آسیب های شغلی مانند کمردرد، پادرد، میگرن و بیماری هایی که پرستاران را زودتر از موعد بازنشسته می کنند، گریبانگیر آنها می شود. در پژوهشی که در سازمان پرستاری انجام شده، مشخص شد تقریبا پس از ۱۲ سال کار، پرستاران به یکی از آسیب های شغلی گرفتار می شوند. بنابراین در حال حاضر کمبود نیرو به شدت جلب توجه می کند.

امروزه دانشگاه های دولتی و آزاد مجموعا حدود ۶ تا ۵/۶ هزار نفر فارغ التحصیل در سال دارند که از آنها، تعدادی جذب مراکز درمانی نمی شوند، یعنی به محض تمام شدن طرح نیروی انسانی، مشاغل دیگر مانند کار در شرکت های دارویی و تجهیزات پزشکی را به دلیل استرس کم کار و حقوق بالاتر ترجیح می دهند.

ازسویی، پرستاران به دلیل حقوق بالاتر در برخی از مراکز خصوصی، مایلند زودتر مراکز دولتی را ترک کرده و وارد بخش خصوصی شوند. البته بعضی مراکز خصوصی هم هستند که پرستاران را استثمار کرده که یا تعدادشان کم است یا از افرادی استفاده می کنند که تخصص کمتری دارند تا حقوق کمتری بدهند. بنابراین درخواست ما هم این است که نسبت به تحصیلات پزشک و پرستار، نسبت خوبی میان میزان حقوق ها برقرار باشد تا لااقل تناسب جهانی حفظ شود.

برهمین اساس سازمان نظام پرستاری به دنبال تعیین تعرفه پرستاری است. البته در کل دنیا همه گروه ها تعرفه دارند، ولی پرستاری حرفه ای است که تعرفه ندارد و فقط مراقبت در منزل است که تعرفه برایش تعریف شده، بنابراین در ایران هم به دنبال تعیین تعرفه هستیم. البته در ابتدا مخالفت هایی با این امر وجود داشت، چون گفته می شد مشابه آن در کشورهای دیگر وجود ندارد، در صورتی که استدلال ما این بود که اگر در ایران ساعات کاری و حقوق و نسبت پرستار به تخت مانند کل دنیا شود، پس ایران هم تعرفه نمی خواهد.

همه این مدارک و مقایسه ها در ایران و جهان در خرداد ۱۳۸۶ به مجلس ارایه شده و براساس آنها تعرفه ها مشخص و استانداردهای پرستاری هم تهیه شده که سازمان نظام پرستاری به دنبال اجرایی شدن و ضمانت اجرایی آنها است و نتیجه آن دلگرم شدن بیشتر پرستاران و رضایت خاطر آنها و افزایش حقوق و دستمزد پرستاران و نتیجه مستقیم آن بر ارتقای نظام سلامت است. در این صورت پرستاری از بیمار مراقبت می کند که خودش سالم و بانشاط است. درواقع هم پرستار راضی است و هم مخاطبان اصلی که بیماران هستند و نتیجه اصلی آن، بهبود سلامت جامعه است. اگر هر کشوری به سلامت جامعه اش علاقه مند است، باید ۷۰ درصد نیروی بخش بهداشت و درمان را که جامعه پرستاری است، راضی نگه دارد.

موضوع دیگری که باعث ترک خدمت پرستاران می شود، تعدی به آنهاست؛ چه تعدی کلامی و چه فیزیکی. حتی موارد زیادی از تعدی کلامی از سوی پزشکان و سایر همکاران گزارش می شود. به عنوان مثال به تازگی در بیمارستانی در یکی از شهرستان ها، همراهان یک بیمار، پرستاری را چنان کتک زده اند که به کوری او منجر شده است. بنابراین اگر این وضعیت به همین منوال ادامه یابد، در آینده نزدیک با شرایطی مواجه می شویم که بسیاری از پرستاران ترک خدمت می کنند، مگر اینکه ارتقای بهره وری که در مجلس نیز تصویب شده و وزارت بهداشت نیز پیگیر آن است، اجرایی شود.

● خصوصی سازی در بخش سلامت منتفی است

یکی دیگر از مسایل در کشور ما، موضوع خصوصی سازی در بخش سلامت است. به واقع سلامت، امنیت و آموزش ۳ عامل در کل دنیا هستند که اگرچه خصوصی سازی در آن موارد جزو اهداف دولت ها بوده و برای کوچک سازی دولت مهم است، نمی توان آنها را از دولت جدا کرد. در حال حاضر اولین عاملی که ما را تهدید می کند، بحث خصوصی سازی در سلامت است. امروزه سلامت در بسیاری از مراکز خصوصی شده؛ به طوری که در بعضی بیمارستان ها، یک بخش یا یک سیستم از آن به بخش خصوصی و افراد غیرمتخصص سپرده شده و این موضوع ضربات جبران ناپذیری به نظام سلامت وارد می آورد. البته این مساله جدا از مورد بیمارستان های خصوصی است که گردانندگان آنها افرادی از بخش بهداشت و درمان هستند، بنابراین خصوصی سازی توصیه نمی شود مگر اینکه نظارت دولت برآن قوی باشد. در کشورهای دیگر، بخش خصوصی درواقع حمایت کننده بخش سلامت است و تامین کننده کمبود نیروهای کار در مواقع خاص، نه اینکه به صورت مستقل کار کنند و بیشتر آسیب رسان باشند تا حمایت کننده. حتی در بیمارستانی دیده شده میزان مرگ ومیر در بخش ICU ای که به وسیله بخش خصوصی اداره می شود، بالاتر از حد متعارف است.

پس اگر میزان نارضایتی پرستاران بالاست حق دارند چون این میزان فشار کار، تعدی، سختی کار، ساعت کار بالا و آن وقت حقوق کم همه این مسایل نظام سلامت را تهدید می کنند. باید هر چه زودتر برای این موضوع کاری کرد و چاره ای اندیشید تا رضایت مردم حاصل شود و نظام سلامت هر چه بیشتر ارتقا یابد.

منبع : هفته نامه سپید - صدیقه سالمی